علیرضا اعرافی

ملیت :  ایرانی   -  قرن : 15

آیت ‏‌الله علیرضا اعرافی، فقیه شیعه ایرانی است. وی مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور، عضو شورای نگهبان، نماینده مجلس خبرگان رهبری، امام جمعه موقت قم، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و عضو هیئت امنای دانشگاه فرهنگیان است.
 

شناسنامه
سال 1338 ه.ش	تولد
ایرانی	ملیت
اسلام	دین
شیعه	مذهب
حوزوی اجتهاد	تحصیلات
علمی، پژوهشی و اجرایی	زمینه فعالیت
از دهه 50 هجری شمسی	سالهای فعالیت
آثار متعدد از جمله: فقه تربیتی، مکاسب محرمه، وحدت و بیداری، اجتهاد و تقلید	آثار مهم

تولد

آیت ‏‌الله علیرضا اعرافی به سال 1338 در شهر میبد در استان یزد و در خانه‌ای دیده به جهان گشود که مأوی دین‌داران و امید ستمدیدگان در دوران ستم‌شاهی بود پدرش آیت ‏‌الله محمدابراهیم اعرافی (ره) از علمای زاهد، شجاع و مردم‌داری بود که نقشی محوری در احیاء ارزش‌های اسلامی و شعائر الهی در منطقه و سد محکم در برابر فرهنگ ستیزی و بی‌عدالتی رژیم پهلوی به شمار می‏رفت، او که از دوستان نزدیک امام خمینی (ره) بود، سال‌ها قبل از انقلاب اسلامی با برپایی نماز جمعه و دعوت مردم به راهپیمایی نقش بسزایی در بیداری مردم میبد یزد و تربیت نسلی مؤمن، عالم و انقلابی برای منطقه  و کشور ایفا کرد.

مادر آیت ‏‌الله علیرضا اعرافی نیز از فرزندان آیت ‏‌الله شیخ کاظم ملک افضلی اردکانی (ره) از زنان مؤمن و پاک‌دامن روزگار بود که همگام و همراه پدرش در تربیت فرزندان و پیشبرد اهداف اسلامی کوشید.
 

تحصیلات

آیت‏ الله اعرافی پس از گذراندن روخوانی قرآن کریم، ادبیات و احکام اولیه در دوران کودکی نزد پدر و اساتید دیگر، در سال 1349 به قم هجرت کرد و دروس کلاسیک را پی گرفت و به سال 1350 دروس حوزه را آغاز، با ذوق و ذکاوت ذاتی و تلاش و کوشش تحسین برانگیز به سرعت دروس مقدماتی و دوره سطح حوزه را به پایان برد، به گونه‌ای که در سال 1356 در درس خارج فقه و اصول بزرگان حوزه حاضر شد آیت‏ الله اعرافی از آن دسته از شخصیت‏ های دینی و علمی است که مکتب اساتید بسیاری را در رشته‏ های گوناگون درک و از محضر هر یک از آنان خوشه چینی کرده است.

او که در درس خارج فقه و اصول، شاگرد اساتیدی چون آیت‏ الله العظمی حاج شیخ مرتضی حائری (ره)، آیت‏ الله العظمی فاضل لنکرانی (ره)، آیت ‏‌الله العظمی وحید خراسانی (دامت برکاته) و آیت ‏‌الله العظمی جواد تبریزی (ره) بود، در درس تفسیر قرآن آیت‏ الله میرزا علی مشکینی (ره) و هیئت علامه حسن‏ زاده آملی (ره) شرکت جست و کتاب های فلسفت نا و اقتصادنا شهید صدر (ره) را نزد آیت ‏‌الله سیدکاظم حائری (حفظه‏ الله) فراگرفت.

او که طی سالهای تحصیل از شرکت در دروس فلسفی بازنماند، اسفار اربعه، برهان شفا، فصول ‏الحکم و تمهید القواعد را نزد آیت ‏‌الله جوادی آملی (دامت برکاته) و بخشی از اسفار را نزد آیت ‏‌الله شهید مطهری (ره) آموخت و از علامه مصباح یزدی (ره) در مباحث فلسفه بهره برد و در تمام این سالها از حضور در پای درس اخلاق، اساتید اخلاق و مجالس اخلاقی آنان غفلت نکرد و بر اساس همان سنت همیشگی حوزه در تحصیل همپای با تهذیب را نصب‏‌العین قرار داد و بر محاسبه و مراقبه در گفتار و رفتار و تأسی بر سیره بزرگان در اخلاق به ویژه پدر بزرگوارش کوشید.

دوستان دوران تحصیل در حوزه

آیت الله علیرضا اعرافی در سال های تحصیل خود با استادان و شخصیت های بسیاری رابطه دوستی و مباحثه داشت؛ که از جمله آنان می‌توان اسامی زیر را نام برد:
آیت الله محمد علی مدرسی یزدی
حجت الاسلام محمد کاظم بهرامی
حجت الاسلام علی نقی فقیهی
آیت الله محمد بهشتی
 

حرکت علمی

تلمذ آیت ‏‌الله اعرافی در برابر این قله‌های علم و تقوا در روزگار خود و آشنایی او با افکار و اندیشه‌ها، سبک و سیره آنان از آیات قرآن و کلام اهل‌بیت (علیهم السلام) فضای فکری و اخلاقی او را چنان شکل داد تا بتواند در مرحله نوین ورود حوزه‌های علمی به جهان نو، با دستی پر به سراغ مباحث اجتماعی و پدیدهای نوظهور در عرصه اندیشه و علم گام بگذارد، در این مسیر فراگیری زبان‌های عربی و انگلیسی و مطالعات فراوان او در رشته‌های ریاضی و فلسفه غرب، علوم انسانی و اجتماعی و کتبی که نوعاً در حوزه متداول نبوده است کمک شایانی به او در درک درست از فضای جدید جامعه شد، با این‌همه شرکت او در دوره تحقیقاتی تعلیم و تربیت و علوم انسانی دفتر همکاری حوزه و دانشگاه (پژوهشگاه حوزه و دانشگاه) او را به رسیدن الگویی در چگونگی برخورد، نقد و یا گفتگو با مکاتب و اندیشه‌های نوین کمک کرد و از همه مهم‌تر به شناخت و ارتباط با نسل جدید حوزه و دانشگاه رهنمون ساخت و در طول چهار دهه گذشته همواره با دانشگاه‌های داخل و خارج در عرصه بین‏ الملل در ارتباط و در دانشگاه‌های گوناگون تدریس کرده است.

آیت ‏‌الله اعرافی در زمان تحصیل با پر کردن روزهای تعطیل خود به مباحثه تفسیر المیزان و نهج‌ البلاغه و سایر کتب علمی پرداخت و منظومه فکری و علمی و اخلاقی خود را با نورانیت کلام وحی و اهل‌ بیت (علیهم السلام)؛ منور کرد. سرانجام  این حرکت فرهنگی و اجتماعی او به جهت‏دهی مطالعات و پژوهش‌های کتابخانه ‏ای و میدانی در تعلیم و تربیت رساند و ضرورت و خلأ در این بخش او بر آن داشت که با نوآوری و تطبیق مباحث موجود در کتب قدما با مباحث امروزین به تدریس فقه ‏التربیه پرداخته و در زمینهٔ علوم انسانی و فلسفه آن و به ‏ویژه حوزه علوم تربیتی و فلسفه تربیتی، ابواب جدید فقهی ازجمله فقه تربیتی، فقه روابط اجتماعی، فقه اخلاق را پایه‌ریزی کند، به‌گونه‌ ای که جایزه جهانی علوم انسانی اسلامی ویژه نوآوری و نظریه‌پردازی در رشته تعلیم و تربیت اسلامی به او اعطاء شد. این جهت‏دهی سال‌ها تحقیق و تبلیغ و تدریس در حالی صورت گرفت که وی در عرصه تدریس، تدریس اسفار اربعه و خارج فقه و اصول را ادامه و با دارا بودن شاگردانی در فقه، اصول و فلسفه در زمره اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم قرار گیرد.

آیت ‏‌الله اعرافی به دلیل مطالعات فراوان در علوم مختلف و مشاهده مراکز علمی و حوزوی در بسیاری از کشورهای جهان از نزدیک و حضور فعال در همایش‌ها و کنفرانس علمی و دینی بین‌المللی در کنار تسلط بر علوم حوزوی و تدریس سطوح عالی حوزه از معدود شخصیت‌های علمی و دینی است که در دوره گذار حوزه‌های علمیه به مقطعی جدید ورود انقلاب اسلامی به دهه چهارم، یعنی دهه تقابل و تعامل گفتمان‌ها، گفتمان‌ها و پدیده‌های نوین فکری، سیاسی و اجتماعی را رصد و آسیب‌شناسی و فرصت‌ها و تهدیدها را فهرست می ‏کند.

آثار و مسئولیت‌های علمی و اجرایی آیت ‏‌الله اعرافی به‌خوبی بیانگر جایگاه مذهبی، مردمی، علمی و اخلاقی ایشان است به‌گونه‌ای که او در عین قرار داشتن در جایگاه یکی از اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و ارتباط با فضلا و روحانیون و بدنه حوزه و مؤسسات علمی،  در قم در جایگاه امام‌ جمعه قم ارتباط تنگاتنگی با مردم داشته و در جایگاه مدیریت حوزه ‏های علمیه سراسر کشور با نخبگان حوزوی در ارتباط است.
   

بینش سیاسی و اجتماعی

آیت ‏‌الله اعرافی که خود از خانه جهاد و اجتهاد برخاست و از همان دوران کودکی مبارزه پدر و حضور مبارزین نهضت را در منزل از نزدیک دید، در دوران نهضت همراهی و همگامی با مخالفان و مبارزان را تجربه کرد و در سن 16 سالگی به زندان افتاد، پس از پیروزی انقلاب لحظه ‏ای در دفاع از ارزش‌های به‌دست‌آمده آرام ننشست. او در سال‌های دفاع مقدس بارها در جبهه‌های جنگ حضور یافت و مشوق رزمندگان اسلام بود. باروحیه ولایت ‏مداری درصحنه‌های سخت و دشوار، در کنار مردم پاسدار خون شهدا و ارزش‌های به‌دست‌آمده بوده و بر اساس تکلیف مداری، هرگز از وظیفه ‏ای که اسلام و انقلاب بر دوش او نهاده شانه خالی نکرده است.

تأکید بر ولایت‌ فقیه، پاسداری از ارزش‌های الهی و انسانی به‌دست‌آمده از خون شهدا، احترام به مردم‌سالاری دینی و قانون و رأی مردم، رسیدگی به نابسامانی‌های اجتماعی چون بیکاری و تورم و رعایت اخلاق و ادب اسلامی در عرصه سیاست و... از مبانی و دغدغه‌های سیاسی و اجتماعی ایشان است.
 

مسئولیت‌های اجرایی

نام سازمان یا مؤسسه محل خدمت /  نوع فعالیت /  سمت

امامت جمعه شهر مقدس قم
مدیر حوزه‌های علمیه کشور
عضو فقهای شورای نگهبان
عضو مجلس خبرگان رهبری
جامعه المصطفی العالمیه/ هیئت امناء/  رئیس
شورای عالی انقلاب فرهنگی/ عضو حقیقی
شورای فرهنگ عمومی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی/ پژوهشی/  عضو
جامعه المصطفی العالمیه/ علمی– اجرایی/  رئیس/  سابقاً
پژوهشگاه حوزه و دانشگاه قم / پژوهشی- آموزشی- اجرایی/  رئیس/  سابقاً
پژوهشگاه حوزه و دانشگاه قم/ پژوهشی/  مدیر گروه علوم تربیتی/  معاون پژوهشی/  سابقاً
مرکز جهانی علوم اسلامی/ علمی- اجرایی/  رئیس/  سابقاً
شورای فرهنگی‌- اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری/ پژوهشی- اجرایی/  عضو/  سابقاً
مؤسسه آموزشی- پژوهشی امام خمینی (ره‌) قم/ پژوهشی/  مدیر گروه علوم تربیتی/  سابقاً
مرکز جهانی علوم اسلامی و سازمان مدارس / علمی - اجرایی /  عضو هیئت امناء/  سابقاً
مرکز خدمات حوزه‌های علمیه/ عضو هیئت‌مدیره
کمسیون حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی/ عضو
امامت جمعه شهرستان میبد (استان یزد)
حوزه علمیه برادران و خواهران میبد/ مسئول
دانشگاه پیام نور، دانشکده الهیات، دانشگاه علمی- کاربردی، علوم قرآنی و مرکز تحقیقات ژنتیک میبد/ عضو هیئت امناء
مؤسسه بین‌المللی هدی / اجرایی /  عضو هیئت امناء/  سابقاً
حوزه علمیه قم / علمی اجرایی /  معاون پژوهشی/  سابقاً
کنگره دین‌پژوهان کشور / پژوهشی /  عضو/  سابقاً
فصلنامه حوزه و دانشگاه / اجرایی /  مدیرمسئول
دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم / اجرایی /  عضو هیئت امناء/  سابقاً
جامعه مدرسین حوزه علمیه قم/ عضو
شورای عالی برنامه‌ریزی وزارت علوم/ عضو
سند چشم‌انداز آموزش‌وپرورش/ ناظر
شورای عالی حوزه‏های علمیه کشور/ عضو
موسسه اشراق و عرفان/ مؤسس/  رئیس هیئت‌مدیره
 

فعالیت‌ های علمی و فرهنگی

آیت الله اعرافی، از ابتدای انقلاب اسلامی فعالیت های بسیاری را در زمینه علم و فرهنگ به انجام رسانده است. برخی از مسؤولیت های وی در عرصه علم و فرهنگ به شرح زیر است:
 

فعالیت در نشریات

مدیر مسئول فصلنامه های “حوزه و دانشگاه”
مدیر مسؤول فصلنامه های “جستار اقتصادی”
مدیر مسؤول فصلنامه های “تربیت اسلامی”
 

مؤسس موسسه اشراق و عرفان

موسسه “اشراق و عرفان” فعالیت خود را از سال ۱۳۸۶ با نظارت و اشراف علمی آیت الله اعرافی آغاز کرده است. این موسسه در عین تأکید بر اصالت‌های حوزوی، سعی در پاسخگویی به نیازهای معرفتی انسان معاصر دارد؛ از این رو مأموریت خود را پژوهش در زمینه “فقه های نو و فلسفه های مضاف بر مبنای روش اجتهادی در راستای نظام سازی اسلامی”، پرورش پژوهشگران صاحب نظر در عرصه های فوق و حرکت در راستای اسلامی سازی علوم انسانی تعیین کرده است.
 

مؤسس مرکز حوزوی جامعة المصطفی العالمیه

جامعه مصطفی العالمیه از ادغام مرکز جهانی علوم اسلامی و سازمان حوزه ها و مدارس علمیه خارج از کشور در سال ۱۳۸۷ توسط آیت الله اعرافی در قم تشکیل شده است.
جامعة المصطفی العالمیه نهادی علمی و بین المللی با هدف گسترش علوم اسلامی، انسانی و اجتماعی، با رویکرد آموزشی، پژوهشی و تربیتی، تأسیس شده و در دو نظام آموزشی حوزه ای و آکادمیک در قالب ۱۷۰ رشته و گرایش در سطوح نظام آموزشی حوزه ای و نظام آموزشی برای دانشجویان ایرانی و خارجی به فعالیت پرداخته است.
 

سوابق تحقیقاتی

عنوان طرح تحقیقاتی /  سمت در طرح

فلسفه تعلیم و تربیت / مؤلف
اهداف تعلیم و تربیت از دیدگاه اسلام / مجری
در باب استعداد آدمی / مجری
آراء تربیتی دانشمندان مسلمان (5 جلدی)/ مجری
نظام تربیت اسلامی (سه جلد) / مجری
سیره تربیتی پیامبر و ائمه (ع ) (سه جلد) / مجری
نقش تربیت‌معلم / مشاور و ناظر
ارتباط معرفتی علوم تربیتی و اسلام / مشاوره و ناظر
مجموعه مقالات / مجری، استاد راهنما و مشاور
 

سوابق آموزشی

عنوان دروس مورد تدریس /  نام مؤسسه یا دانشگاه

کتاب‌های مربوط به فقه و اصول در دوره سطح حوزه/ حوزه علمیه قم
فلسفه اسلامی، کتاب‌های بدایه, نهایه, اسفار و منطق / حوزه علمیه قم
خارج فقه : کتاب‌های قضاء و شهادات و حدود / حوزه علمیه قم
خارج اصول فقه / حوزه علمیه قم
فقه التربیه / حوزه علمیه قم
عرفان اسلامی. کتاب تمهید القواعد/ مرکز جهانی علوم اسلامی
فلسفه تعلیم و تربیت و تربیت در قرآن و روایات / دانشگاه تربیت مدرس تهران - دانشگاه تربیت‌معلم تهران
تربیت اسلامی / مؤسسه آموزشی - پژوهشی امام خمینی (ره ) قم و مراکز تخصصی تبلیغ و تفسیر حوزه
فلسفه اخلاق / مؤسسه امام خمینی و مراکز تخصصی حوزه
فلسفه / دانشگاه سپاه قم
فقه و اصول / دانشگاه قم (مدرسه عالی قضایی)
دروس معارف / دانشگاه علامه طباطبایی تهران
 

 
فعالیت های آموزشی
آیت الله علیرضا اعرافی، علاوه بر تحصیل در حوزه، سال‌ها سطوح عالی فقه، اصول، فلسفه و عرفان را تدریس کرده و از شخصیت های شناخته شده در حوزه و دانشگاه بوده است. وی به طور تخصصی در عرصه اسلامی سازی علوم انسانی به ویژه علوم تربیتی نظریه پردازی کرده است. 
 

دروس تدریس شده در مراکز و دانشگاه ها

تدریس کتاب های مربوط به فقه و اصول در دوره سطح حوزه (حوزه علمیه قم)
تدریس کتاب های “فلسفه اسلامی”، “بدایه”, “نهایه”, “اسفار” و “منطق” (حوزه علمیه قم)
در دوره خارج فقه کتاب های “قضاء” و “شهادات و حدود” (حوزه علمیه قم)
تدریس خارج اصول (حوزه علمیه قم)
تدریس “فقه التربیه” (حوزه علمیه قم)
تدریس عرفان اسلامی کتاب “تمهید القواعد” (مرکز جهانی علوم اسلامی)
تدریس “فلسفه تعلیم و تربیت” و “تربیت در قرآن و روایات” (دانشگاه تربیت مدرس تهران – دانشگاه تربیت معلم تهران)
تدریس “تربیت اسلامی” ( مؤسسه آموزشی – پژوهشی امام خمینی (ره ) قم و مراکز تخصصی تبلیغ و تفسیر حوزه)
تدریس “فلسفه اخلاق” (مؤسسه امام خمینی و مراکز تخصصی حوزه)
تدریس فلسفه دانشگاه سپاه قم
تدریس فقه و اصول مدرسه عالی قضایی قم
تدریس دروس معارف در دانشگاه علامه طباطبایی
 

استاد، راهنما یا مشاور

عناوین پایان نامه‌هایی که استاد، راهنما یا مشاور آن بوده‌ اند:
 

عنوان پایان‌نامه / مقطع/ سال

١. میزان انطباق محتوا و اهداف کتب تعلیمات دینی مقطع راهنمایی /  کارشناسی ارشد /  ١٣٧٦
٢. انگیزش در اخلاق از دیدگاه قرآن کریم /  کارشناسی ارشد /  ١٣٧٧
٣. روش‌های تربیتی ـ انذار و تبشیر در قرآن /  کارشناسی ارشد /  ١٣٧٧
٤. بررسی تطبیقی فطرت از دیدگاه شهید مطهری و استعداد از دیدگاه اسکفلر و پیامدهای آن /  کارشناسی ارشد /  ١٣٧٧
٥. بررسی ارتباط میان آموزه‌های وحیانی و دانش‌آموز آموزش‌وپرورش از منظر معرفت‌شناسی /  دکتری /  ١٣٧٩
٦. رابطه فقه و تربیت /  کارشناسی ارشد /  ١٣٧٩
٧. تاریخ تحول ادوار اجتهاد /  کارشناسی ارشد /  ١٣٧٩
٨. جایگاه عقل و دین‌شناسی علامه طباطبایی و اقتضائات آن در تربیت عقلانی /  کارشناسی ارشد /  ١٣٧٩
٩. آداب و شیوه‌های آموزشی در سیره معصومین (ع ) /  کارشناسی ارشد /  ١٣٧٩
١٠. آرای تربیتی امام خمینی (ره ) /  کارشناسی ارشد /  ١٣٧٩
١١. مبانی کلامی حکومت دینی /  سطح ٤ حوزه(دکترا) /  ١٣٨١
١٢. خانواده در اسلام /  کارشناسی ارشد /  ١٣٨٠
١٣. تربیت فرزند در قرآن /  کارشناسی ارشد /  ١٣٨٠
١٤. مادیت گرایی، ریشه و علل آن از دیدگاه اسلام /  ١٣٧٩
١٥. اسلام و دموکراسی /  کارشناسی ارشد /  ١٣٧٩
١٦. تربیت اخلاقی در سیره معصومین(ع) /  کارشناسی ارشد /  ١٣٧٩
١٧. روش‌های آسیب‌زا در تربیت اسلامی /  کارشناسی ارشد /  ١٣٧٩
و شمار دیگری از پایان‌نامه‌ها 
 

تألیفات

مجسمه و نقاشی/ زمستان/ 90
وحدت حوزه و دانشگاه/ پائیز/ 92
فقه تربیتی ج 1 (مبانی و پیش‌فرض‌ها) / بهار/ 95
فقه تربیتی ج2 (یادگیری علم و دین)/ پائیز/ 96
بررسی فقهی فلسفه ورزی و فلسفه آموزی/ بهار/ 91
قواعد فقهیه/ بهار/ 93
نفاق شناسی/ تابستان/ 95
احکام تربیت فرزند/ بهار/ 95
تربیت فرزند با رویکرد فقهی/ تابستان/ 95
درآمدی بر تفسیر تربیتی/ بهار/ 97
ضمیر ناخودآگاه در قرآن/ تابستان/ 93
فقه تربیتی جلد 1; مبانی و پیش‌فرض‌ها (ویراست جدید)/ بهار/ 95
فقه تربیتی جلد 4; تعلیم و تعّلم علوم و معارف عقلی/ تابستان/ 95
فقه تربیتی جلد 5 «تعلیم و تعلم علوم و معارف شهودی»/ بهار/ 95
فقه تربیتی جلد 7 «آداب مشترک تعلیم و تعلم»/ بهار/ 95
مکاسب محرمه 1 (اعیان نجس 1)/ پائیز/ 95
مکاسب محرمه جلد 2 (اعیان نجس 2)/ تابستان/ 95
مکاسب محرمه جلد 5 (محرمات علوم)/ زمستان/ 95
مکاسب محرمه جلد ششم (محرمات هنر)/ تابستان/ 95
روش‌های تربیت/ زمستان/ 95
هرمنوتیک/ بهار/ 95
درآمدی بر اجتهاد تمدن ساز/ بهار/ 95
حوزه علمیه؛ چیستی، گذشته، حال و آینده/ بهار/ 95
فقه تربیتی جلد 2 «ویراست سوم» (تعلیم و تعلّم علم و دین)/ پائیز / 96
فقه تربیتی جلد 24 (تربیت عبادی)/ بهار/ 96
مکاسب محرمه جلد 3 (داد و ستد با کالاهای دارای منفعت حرام)/ زمستان/ 96
مکاسب محرمه جلد 4 (محرمات علـــوم 1)/ زمستان/ 96
قلمرودین و گستره شریعت/ بهار/ 96
بررسی فقهی سب و دشنام / تابستان/ 96
خورشید عاشورا/ پائیز/ 96
فقه تربیتی جلد بیست و ششم (تربیت جنسی)/ تابستان/ 96
مکاسب محرمه جلد 12 (محرّمات روابط میان فردی 4)/ زمستان/ 96
گفتارهایی در باب حوزه و تمدن و انقلاب اسلامی/ زمستان/ 96
تبلیغ/ زمستان/ 96
شیطان شناسی/ زمستان/ 96
فقه تربیتی جلد بیست و یکم (تربیت جسمانی)/ زمستان/ 97
مکاسب محرمه جلد 8 (محرّمات ورزش و بازی)/ پائیز/ 97
مکاسب محرمه جلد 9 (محرّمات روابط میان فردی 1)/ بهار/ 97
مکاسب محرمه جلد 13 (محرّمات سیاست)/ زمستان/ 97
اندیشه‌های راهبردی قرآنی و حدیثی المصطفی(ص)/ زمستان/ 97
گواهان اعمال/ تابستان/ 97
وحدت و بیداری/ تابستان/ 98  
مکاسب محرمه جلد چهاردهم (محرّمات تجاری و اداری)/ تابستان/ 98
مکاسب جلد هفتم (محرمات هنر 2 «غنا»)/ تابستان/ 98
فقه تربیتی جلد سوم ; تعلیم و تعلم قرآن و حدیث/ تابستان/ 98
فقه تربیتی جلد بیست و نهم (تربیت خانواده)/ پائیز/ 98
اجتهاد تقلید جلد اول (مقدمات اجتهاد)/ زمستان / 98
اجتهاد و تقلید جلد 4 (شرایط مرجع 1)/ بهار/ 99
اصول روابط خانوادگی در اسلام/ بهار/ 99
مکاسب محرمه ج 10 (غیبت)/ تابستان/ 99
مکاسب محرمه ج 11 (کذب)/ تابستان/ 99
مکاسب محرمه ج 15 (اخذ اجرت بر واجبات)/ تابستان/ 99
دیپلماسی حوزوی در بحران کرونا/ تابستان/ 99
فقه تربیتی ج 26 (وظایف نهادهای تربیتی: حکومت) / تابستان/ 99
فقه تربیتی ج7.2 ( آداب مشترک تعلیم و تعلم)/ پاییز/ 99
اجتهاد و تقلید جلد 2 (راه‌های تحصیل حکم1)/ پاییز/ 99
فقه امربه‌معروف و نهی از منکر/ ویراستاری/ 99
فقه تربیتی ج 30 (قواعد)/ ویراستاری/ 99

افتخارات و جوایز علمی

کسب جایزه جهانی نوآوری و نظریه‌پردازی علوم انسانی اسلامی در رشته تعلیم و تربیت اسلامی در دومین دوره آن
کسب رتبه اول کتاب برتر حوزه در سال 1377 (کتاب "آراء دانشمندان مسلمان در تعلیم و تربیت و مبانی آن ج١")
کسب رتبه برگزیده سومین دوره کنگره دین‌پژوهان کشور در سال 1380 (کتاب تربیت فرزند "سیره تربیتی پیامبر(ص) و اهل‌بیت(ع)")
کسب رتبه اول بیست و یکمین دوره انتخاب کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در سال 1382(کتاب‌آرای دانشمندان مسلمان در تعلیم و تربیت و مبانی آن ج 3)
کسب رتبه پژوهش برتر (فقه تربیتی)
کسب رتبه کتاب برگزیده کتاب سال حوزه در سال 1394 (کتاب تربیت فرزند با رویکر فقهی)
کتاب “آراء دانشمندان مسلمان در تعلیم و تربیت و مبانی آن جلد ۱” به عنوان کتاب برتر حوزه در سال ۱۳۷۷
جلد اول کتاب “تربیت فرزند سیره تربیتی پیامبر(ص) و اهل بیت (ع)” حائز رتبه برگزیده سومین دوره کنگره دین پژوهان کشور، در سال ۱۳۸۰
جلد سوم کتاب “آرای دانشمندان مسلمان در تعلیم و تربیت و مبانی آن” حائز رتبه اول در بیست و یکمین دوره انتخاب کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۸۲
 

دیدگاه

تحلیلی بر چگونگی وحدت حوزه و دانشگاه از نگاه آیت الله اعرافی

اعرافی در گفتگویی با مجله “پرسمان” در آذر ماه ۱۳۸۲ و شماره ۱۵ ام این مجله در خصوص راهکارهای وحدت بین حوزه و دانشگاه گفت: «…اگر بخواهیم بحث وحدت حوزه و دانشگاه را به صورت دقیق تری مطرح کنیم، باید بگوییم این وحدت متکی به دو پیش فرض اساسی است. یکی این که این دو نهاد معرفتی دارای قلمروهای ویژه معرفتی هستند و هر کدام سهم ویژه و جداگانه ای در اداره امور و تدبیر اجتماع دارند.

قلمرو های معرفتی و اجرایی خاصی هم وجود دارد که همکاری و تبادل نظر میان حوزه و دانشگاه برای رسیدن به یک هدف مشترک را ضروری می سازد. بحث وحدت حوزه و دانشگاه در این قلمرو قابل طرح و پیگیری بوده و رسیدن به وحدت مطلوب هم در این قلمرو شدنی و ممکن است. بالطبع در این زمینه رسیدن به قلمرو مشترک آرمانی و معرفتی در حدی که بتوان به یک مبنای سیاستگذاری و برنامه ریزی مشترک دست یافت وجود دارد; اما وحدت کامل نظام آموزشی و پژوهشی و فرهنگی این دو نهاد معرفتی لازم نیست. 
 

 

عضویت در شورای نگهبان

رهبر معظم انقلاب اسلامی در تاریخ ۲۴ تیر ماه سال ۱۳۹۸ آیت الله اعرافی را به عضویت فقها شورای نگهبان منصوب کردند.

 متن حکم مقام معظم رهبری بدین شرح است

بسم الله الرحمن الرحیم
حجت‌الاسلام والمسلمین جناب آقای حاج شیخ علیرضا اعرافی دامت توفیقاته
با توجه به فقدان مرحوم آیت‌الله حاج شیخ محمّد مؤمن(ره) در مجموعه فقهای محترم شورای نگهبان، جنابعالی را بجای ایشان به استناد اصل نود و یکم قانون اساسی به عضویت آن شورای محترم منصوب می‌کنم.
دوام توفیقات شما را از خداوند متعال خواستارم.
سیّدعلی خامنه‌ای
۲۴ تیر ۱۳۹۸

منابع:
1. https://arafi.ir
2. https://khamenei.ir
3. https://fa.wikifeqh.ir